offline
- Gama
- Legendarni građanin
- Pridružio: 14 Jun 2004
- Poruke: 4389
|
flash12 ::
Arapske drzave su nastale tako. Otisla je Osmanska Imperija, i ono sto je ostalo iza njih na BI bila je haoticna teritorija prepuna lokalnih plemena bez drugog identiteta i bez neke pisane istorije. Da je to bila Evropa, ustali bi lokalni nacionalni pokreti, i organizovali drzave - uostalom, identicna stvar se desila posle pada Austro-Ugarske - Dok se ona raspadala, po Vojvodini su uspostavljani srpski odbori, po Ceskoj cehoslovacki odbori, pripremajuci se da organizuju svoje nove drzave. Tako je vaskrsnula Poljska raspadom Ruskog carstva.
A na BI? Dosli su Francuz i Britanac, i odlucili da ih podele, kao tortu. I tako nastade recimo Irak. Kakve veze u Iraku ima jedan siit iz Karbale sa nekim sunitom iz Mosula ili Kurdom iz Erbila. Sta njih istorijski povezuje? Ili jos bolje reci, sta povezuje sunita iz Mosula i Bagdada, sto ne povezuje sunita iz Bagdada i Kuvajta? Inace, prvi iracki kralj, bio je vodja nekog plemena iz oblasti Sinaja, beduin (jedan od glavnih likova u Lorensu od Arabije). On je prvo od Britanaca dobio Damask i neku proto-Siriju, a kasnije Irak. Narod Iraka probudio se jedno jutro i saznao da su turci oterani, i da sada zive u nekoj kao arapskoj drzavi, Iraku, sto je za njih bilo potpuno nebitno.
Dopuna: 17 Okt 2017 21:28
Bitan razlog zasto su arapske drzave vestacke, je i cinjenica da oni nemaju nikakav nacionalni identitet, i pate od neizlecivog nedostatka nacionalizma. Ili, bolje reci, nikad nisu imali fazu nacionalizma kao Evropa ili neke druge drzave. To je ovde bio uglavnom 18 i 19 vek, sto u Srbiji, to i u ostatku Evrope i Americi. Turci su kroz tu fazu prosli odmah po raspadu Osmanske Imperije, u haoticnom vremenu i borbi da organizuju nove granice. Kurdi su kroz tu fazu prosli posle organizovanja arapskih drzava posle WW1, kada su poceli da se bore za svoju drzavu od koje su pre toga bili uskraceni. Arapi su tu fazu zapoceli pod Naserom 50-ih, ali se sve to raspalo 1967, i opet su nepovratno potonuli u nedostatak identiteta, tj zajednicki identitet koji se vrti samo oko religije i donekle jezika. Vecina Arapa jedni o drugima misle kao Sloveni jedni o drugima, sto dovoljno opisuje njihov stepen identiteta, tj nedostatak.
@flash12, druže…
Ovo što si ti napisao… ne znam kako da nazovem. Ovo što si ti napisao nije tačno.
I tek kako su imali identitet kad je nestala osmanska vlast sa Bliskog istoka jer da nisu, ne bi tražili jednu (1) arapsku državu od Britanaca. Nikakav haos nije bio već su naprotiv, Britanci napravili haos, lažnim obećanjima data Arapima (koji su podigli pobunu protiv Osmanlija) i Jevrejima (tzv. Balfurova deklaracija). Britanci su obećali Jevrejima državu na arapskoj teritoriji, a na drugoj strani su pregovarali sa Arapima da dignu bunu protiv Osmanlija. Kad su Arapi saznali za dvostruku igru, otkačili su, a Britanci su brže bolje počeli da podržavaju lokalne vođe raznim obećanjima da će Arapi biti slobodni i da će svi živeti u jednoj državi. Umesto da stvore jedinstvenu arapsku državu, kako su obećavali Husejinu, šerifu Medine koji je bio vođa Arapske pobune, Britanci su podelili teritorije sa Francuzima, a od onog što je danas Arabijsko poluostrvo, stvorili državu na čijem čelu je bio pomenuti šerif Husejin, koji je pukao vrlo brzo jer su Britanci podržali porodicu Saud, koja od sredine dvadesetih preuzima vlast. Saudijci su glavni nosioci ujedinjenja Arapa ali pod načelom islama. I za to se aktivno zalažu i danas. Arapi nisu hteli podelu Bliskog istoka, već im je nametnuta. Kasnije su Britanci i Francuzi krenuli sa cepkanjem arapske teritorije stvarajući na svojim mandatnim teritorijama Siriju, Liban, Irak, Transjordan, itd. Naravno, tu su pronašli pristalice kojima su obećavali položaj u novostvorenim „nezavisnim“ državama. To su bili lokalni nacionalisti. Tu treba praviti razliku. Npr. sirijski nacionalista i arapski nacionalista nije isto.
Odakle ti to da Arapi nemaju pisanu istoriju? Dok su Arapi širili svoju kulturu, Kurdistan se ne pominje u izvorima kao geografski pojam (prvi put tek u 12. veku zabeležen naziv).
Verovali ili ne, grčki klasici su sačuvani zahvaljujući Arapima koji su ih prepisivali i izučavali, dok je inkvizicija zabranjivala i spaljivala.
Prvi kralj Iraka je bio iz roda Hašemita, u srodstvu sa jordanskom dinastijom. On je bio sin vođe Arapke pobune šerifa Husejina. Hašemiti su u srodstvu sa prorokom Muhamedom. Muhamed je odgajan u hašemitskoj porodici. Nisu to nekakva plemena pala s kruške, izašla iz pećine, već porodica koja ima dugu tradiciju, dužu nego što je postojalo Osmansko carstvo.
Arapi na Bliskom istoku imaju drugačije viđenje nacionalizma. Kod njih je arapski nacionalizam. Znači, ujedinjenje svih Arapa, bez obzira na religiju. Ono ne počinje sa Naserom, već ide mnogo pre Nasera. Arapski intelektualci i političari u 19. veku na Arape gledaju kao na već formiranu etničku grupu i narod koju povezuje jezik, istorija i kultura. Oni ne detektuju nikakve Sirijce, Iračane, Libance, Saudijce, itd… oni vide Arape (koji su muslimani, hrišćani, jevreji, itd…). Paralelno sa arapskim nacionalizmom razvija se nacionalizam u užem smislu: npr. sirijski, irački, palestinski, kurdski, jevrejski, itd.
Kada kažemo danas Sirijac, Iračanin, Saudijac, Libijac, Egipćanin itd. treba praviti razliku:
-u širem smislu to su stanovnici ovih država,
-u užem smislu to su Arapi koji žive u ovim državama.
U pogledu Turaka, njihova nacionalna svest kreće da se izdvaja sredinom 19. veka, kada se javljaju prve varnice pan-turkizma tj. okupljanje svih Turaka. Prvi put kada nacionalisti zasedaju na vlast je Mladoturska revolucija koja je samo bila okidač za dalje. Posle Prvog svetskog rata, Ataturk odbacuje islam kao faktor ujedinjenja i akcenat stavlja na etničkom faktoru (jezik, kultura, istorija). Da bi to uradio, on definitivno raščišćava sa prošlošću i ukida Osmanski kalifat i proteruje Osmansku dinastiju dvadesetih godina XX veka. Mladoturci su se borili za Osmansko carstvo ali da ono bude tursko u etničkom smislu. Znači, da se nametne turski jezik svima što je izazvalo revolt drugih naroda koji su očekivali emancipaciju i veće slobode pod Mladoturskom vladom.
Da bi se razumeo Bliski istok, mora se gledati iz njihovog ugla, a ne iz evropskog (evrocentrizam je često prisutan u nauci – upravo zbog Britanaca). Njihov ugao kaže: Muslimani ne poznaju koncept nacija. Kod njih postoji samo uma – svetska muslimanska zajednica. Države koje su bile tamo (brojni kalifati, i na kraju Osmansko carstvo) išle su u tom pravcu. Islam je dominantna religija i svi se okupljaju oko islama, svi su deo ume, a ostali ne muslimani mogu da žive samo pod zakonima koji važe u Kuranu.
U drugoj polovini 19. veka javljaju se prvi obrisi arapskog nacionalizma koji pored islama kao razlog ujedinjenja, navode kulturu, jezik, zajednički prostor i istoriju. Posle Prvog svetskog rata, usledio je bum arapskog nacionalizma, pa da bi kontrirali Arapima Britanci prvo uvoze Jevreje u Palestinu, a kad izbija nova arapska pobuna onda zabranjuju naseljavanje Jevreja. Okidač za promenu na Bliskom istoku bio je Drugi svetski rat gde Arapi u Hitleru i nacistima vide oslobodioce od britanske i francuske kolonijalne uprave. Nakon toga je definitivno data nezavisnost arapskim državama, a radi njihove povezanosti stvara se Arapska liga. I pored nezavisnosti, Britanci i Francuzi nastoje da kroz marionetsku vlast sačuvaju uticaj u nekadašnjim mandatnim teritorijama. Ovi režimi iako nominalno za ujedinjenje svih Arapa zapravo čine nešto potpuno suprotno, zatvaranje u domenima koje su dobili od kolonijalista i potpuno zapostavljanje arapske stvari. Odgovor na to je bio javljanje BAS ideologije i pokreta (arap. basija – renesansa, preporod; na engleskom se piše BATH, a zapravo ovo TH se čita kao S u arapskom) koji zastupa žestoki anti-kolonijalizam, sekularizam i borbu protiv monarhije kao prepreku ujedinjenja svih Arapa. Ovaj pokret se vraćaja staroj ideji da se Arapi ujedinjuju oko kulture, jezika, prostora koji dele i zajedničke istorije, pri tome stavljajući islam u isti nivo kao i druge religije (bez obzira na brojnost muslimana – čak i Naser je ismevao islamske zakone).
Ovo što si ti naveo za Nasera nije tačno. Nije došao Naser i smislio to već je bio najglasniji u tome ali ovog puta zapakovano pod maskom ujedinjenja svih arapskih država tzv. pan-arabizam. Naser je izbacio tezu: U svim arapskim državama treba da pobede pro-arapske revolucionarne frakcije i da se svi potom ujedinimo (piše to sam Naser u „Filozofiji revolucije“, koja je prevedena na srpskohrvatski jezik). Zato je bilo više pokušaja ujedinjenja arapskih država tokom pedesetih, šezdesetih i sedamdesetih godina (npr. UAR, Sjedinjene arapske države, Federacija arapskih republika). Pod Naserovim uticajem, nakon 1952. godine, javljaju se revolucionarni pokreti širom Bliskog istoka (Sirija, Libija, Irak, Jemen). Nasera su najviše mrzeli saudijski kralj, irački kralj i jordanski kralj (poslednja dva su iz iste porodice i čak su 1958. kratkotrajno napravili Arapsku federaciju koja je pukla posle puča u Iraku) jer je time ugrožavao njihov položaj. Smrću Nasera pan-arapski pokret doživljava konačni slom, a tokom sedamdesetih i osamdesetih ga istiskuju nacionalni i islamistički pokreti.
Osnivač pan-arabizma bio je Aflak, pripadnik Grčke pravoslavne crkve, koji se zalagao da svi Arapi trebaju da poštuju islam zbog toga što je odigrao značajnu ulogu u davanju identiteta arapskom narodu, ali ne i da islam treba da bude stub ujedinjenja.
Da sumiram:
-Arapski pokret s kraja 19. veka teži stvaranju jedinstvene arapske države na teritoriji koju je držalo Osmansko carstvo.
-Pan-arapski pokret, koji se javlja pedesetih i šezdesetih godina, teži ujedinjenju svih arapskih država, koje su nastale nakon raspada Osmanskog carstva, u jednu.
Kurdski nacionalizam, takođe se javlja krajem 19. veka, otprilike kad i arapski. Kurdi nisu ni u kakvoj prednosti u odnosu na Arape, čak šta više, možda su u zaostatku jer na Bliskom istoku i u Severnoj Africi imaš više desetina arapskih država, a kurdske države nema još uvek.
Izvinjavam se na dužini.
|
.
.
