offline
- KUZMAR
- Legendarni građanin
- Pridružio: 25 Feb 2011
- Poruke: 5382
|
Clanak iy Vecernjih novosti.
Albanci brišu srpske tragove
Violeta TALOVIĆ | 14. novembar 2011. 20:58 | Komentara: 14
Neizvesna sudbina istorijskog i kulturnog blaga na KiM. Albanci svojataju srpsku kulturnu baštinu, prekrštavaju nacionalne junake, krčme naše najvrednije nacionalno blago
Džube XIX vek, Priština / Figurina „Boginja na tronu“ / Antička amfora / Ženski lanac, XX vek
MERKUR sa Plutosom, amfora iz neolita, vinčanske figurine, koplje iz gvozdenog doba, srednjovekovni mač, milion srpskih naslova, foto-dokumentacija skraja 19. veka, slike starih majstora, redak nakit... Sve je to deo ogromnog srpskog blaga na Kosovu i Metohiji, koje je posle prisilnog napuštanja matične zgrade 1999. godine ostalo u depoima Muzeja u Prištini. Reč je o oko 30.000 predmeta, među kojima su i dela neprocenjive nacionalne i umetničke vrednosti, od kojih se neka - slike, skulpture, numizmatika, retki spisi, ikone, čak i bogoslužbeni predmeti iz srpskih crkava, „krčme“ na „crnom“ tržištu umetnina širom Evrope.
- Srpska kulturna baština na KiM danas je najugroženije nasleđe u Evropi - kaže za „Novosti“ Branko Jokić, direktor Muzeja u Prištini, izmeštenog u Beogradu. - O ovom izuzetno brojnom i značajnom kulturnom blagu Srbija se decenijama brinula, a danas je Albanci svojataju. Prekrštavaju i naše nacionalne junake, pa je tako Stefan Nemanja postao Stojan Nimani, a Obilić albanski vitez Miloš Kopilići. Promenom naziva mesta brišu trag o postojanju hrišćanske civilizacije, falsifikuju istoriju, a uz pomoć nekih međunarodnih institucija sve čine da deo srpskog etnografskog nasleđa koje se, sticajem okolnosti zateklo u Beogradu uoči velikog srpskog pogroma, vrate na Kosovo.
- Krajem devedesetih, u Beograd je za dve izložbe, arheološku i etnografsku, doneto nekoliko stotina eksponata iz Prištine - kaže Jokić. - Brižno, legalno i zakonski, čuvamo ovaj tek mali deo srpskog blaga - kostime, nošnju i nakit, koje su nosile žene sa Kosova. Ono je izloženo u Etnografskom muzeju u Beogradu, a deo arheološkog blaga je u depou Narodnog muzeja. Brinemo, međutim, o srpskoj baštini koja je ostala na KiM.
U Narodnoj i Univerzitetskoj biblioteci „Ivo Andrić“, u Prištini, ostalo je milion knjiga srpskih naslova sa neutvrđenim brojem starih i retkih knjiga! U Galeriji savremene umetnosti ostala je celokupna zbirka - stalna postavka sa svom dokumentacijom. U Pokrajinskom zavodu za zaštitu spomenika kulture, kao i u gradskim i regionalnim zavodima (u Prištini i Prizrenu) ostala je tehnička dokumentacija sa neutvrđenim brojem ikona koje su bile u postupku konzervacije.
I u Pokrajinskom arhivu i gradskim arhivima u Prištini, Prizrenu, Peći, Gnjilanu i Kosovskoj Mitrovici ostala je ogromna arhivska građa značajna za državu Srbiju.
Najbogatija umetnička grupa sakralne arhitekture, koju je Evropa nasledila od hrišćanskog istoka, nalazi se na teritoriji KiM. Tu je više od 300 zaštićenih kulturnih dobara. Spomenici iz srednjeg veka dokaz su da je u vreme Nemanjića srpska država u kontinuitetu od dva veka i deset vladara (1168 -1371) pripadala razvijenim zemljama Evrope.
- Svedoci smo, nažalost, da u neprestanom negiranju postojanja svega srpskog na ovim prostorima, Albanci pokušavaju da stvore nekakav „kosovarski“ kulturni identitet. Sve što pripada praistoriji deo je evropskog kulturnog nasleđa, ne može biti „kosovarsko“ već sa Kosova i u tu zamku mi nećemo upasti.
Nastanak svetinja Srpske pravoslavne crkve i baštine srpskog naroda i srpske države na KiM dokumentovano se može pratiti od ranog srednjeg veka do danas.
U poslednjih 12 godina, na KiM je uništeno ili oskrnavljeno 150 pravoslavnih srpskih hramova i crkava, kapela i manastira iz 13. ili 14. veka. Iz mnogih crkvenih riznica odneto je pokretno pravoslavno blago neprocenjive vrednosti. Nedavno, policija Grčke otkrila je bandu Albanaca koja je nelegalno trgovala ikonama i gravirama iz ranog 17. veka i dragocenostima iz rimskog doba pohranjenim na KiM.
Branko Jokić kaže da je upravo ova baština nepokolebljivi svedok vekovnog srpskog prisustva i identiteta pravoslavne hrišćanske duhovnosti na ovim prostorima i da je pravo na njenu zaštitu jedno od osnovnih ljudskih prava na kojima savremena civilizacija počiva i insistira. - Poguban je diskriminatorski odnos albanske većine prema očuvanju i razvoju svega srpskog, ali mi činimo sve da uz pomoć pravednih međunarodnih institucija dođemo u posed onoga što nam pripada, a što nestaje pred očima Evrope. UNIŠTENO BLAGO
DOKUMENT koji je objavio Muzej u Prištini ukazuje na dramatično stanje hrišćanske kulturne baštine i svetinja na KiM. Razrušeno je i oštećeno 150 zaštićenih dobara pravoslavno-hrišćanske sakralne arhitekture i narodnog graditeljstva, među kojima šest crkava iz 14, 15. i 16. veka, 47 spomenika kulture.
IZ BEOGRADA U PRIŠTINU
„Boginja na tronu“, figura od terakote iz četvrtog milenijuma pre nove ere koja je bila u Beogradu, pod velikim pritiskom vraćena je u Prištinu 2002. Branislav Jokić kaže da je prvo bez njegovog znanja iz Narodnog muzeja pokušano da se uzme dragocena statua, da bi na veliko insistiranje tadašnjeg šefa Koordinacionog centra za KiM Nebojše Čovića figurina ipak predata Prištini. - Sada se njena replika nalazi u svim institucijama i nazivaju je simbolom identiteta „kosovarskog naroda“.:
|
