offline
- Lucije Kvint
- Super građanin
- Pridružio: 03 Jan 2012
- Poruke: 1086
- Gde živiš: Beograd
|
Markoni29 ::Lucije Kvint
Које речи смо преузели од староседелаца? И које топониме? Да ли можеш да навадеш?
Navescu primere iz Iviceve knjige "Pregled istorije srpskog jezika":
Storobalkanske reci, koje sigurno nisu albanskog niti romanskog porekla, ali su mogle biti preuzete posredno iz tih jezika: balega, baljav/baljast (crnoglava ovca, krava i slicno), blavor (za one koji ne znaju, veliki zmijoliki guster), vatra, kopile, struga (vrsta tora), urda (valjda vrsta sira, negde ga zovu i gruda?), bačija, čuka, kom, katun, šilježe, čot... Uglavnom reci u vezi planinskog pejzaža i balkanskog načina stočarenja.
Opštesrpkse pozajmljenice iz romanskog treba razlikovati od opšteslovenskih pozajmljenica (usvojenih verovatno preko Gota, pred seobu), kao i od primorskosrpskih pozajmljenica iz romanskog jezika: one su kasnijeg datuma i lokalizovane su samo u lokalnim govorima jadranskog zaledja. Kako je pozajmljenica iz romanskog koje se mogu identifikovati sa doseljavanjem na Balkan malo, zakljucak je da je uticaj zatecenih Romana bio mali, verovatno zatio sto su bili malobrojni. Kako sam pomenuo, romanske pozajmljenice u srpskom su vezane za Slovenima nepoznate pojmove koje su sreli na Balkanu: biljke broć, cer, lovor, papar (odatle kasnije paprika odnosno piperka), rotkva... životinje: jegulja, mazga, paun...
Toponimi, imena skoro svih vecih reka su dosle preko romanskog, cesto od neromanskog korena: Dunav, Drava, Sava, Vuka, Timok, Morava, Drim, cak i Bojana (Barbanna) i Cijevna (Cinua), Buna, Tisa, Neretva, Bosna, Kolubara, Ibar, Lab, Piva, Tara, Drina, Mlava... Razmisljam koje bi reke imale slovensko ime, na brzinu: Bistrica, Studenica, Jezava, Ponjavica, Jasenica... Slicno je i za planine, mada tu ima vise slovenskih primera, u odnosu na reke. Par primera, Maljen (na albanskom malji - planina, ako se ne varam), Šar planima...
Na primorju ima znatan broj romanskih sloveniziranih imena naseljenih mesta, za razliku od dubljeg zaledja, gde su takvi primeri izuzetno retki. To je razumljivo s obzirom da su se primorski Romani kompaktno odrzali mnogo duze od onih u unutrasnjosti. Primeri: Sutomore (Sancta Maria), Sutvara (Sancta Barbara), Sušćepan (Sanctus Stephanus), Cavtat, Split, Skadar, Ulcinj, Medun, Ston, Grbalj, Molunat... Posto je jadranska obala, pogotovo ostrva, prvo bila naseljena delimicno grckim kolonistima, ima i romanizovanih toponima grckog porekla (Budva, Hvar...).
PS
Iznenadio sam se za vatru... Valjda su opšteindoevropskog porekla oganj, plamen...
|