offline
- Lažni Kalabić
- Ugledni građanin
- Pridružio: 03 Dec 2012
- Poruke: 316
|
Smatram da bi prikladniji naziv za ovu temu trebao da glasi: „Četnički gubici u Sloveniji, maja 1945.“ Međutim, ne želim da se potencijalna diskusija svede na emotivne reakcije i pominjanje stvarnih i navodnih žrtava. Jedan sam od onih koji smatraju da činjenica smrti ne izjednačava sve stradale u ratnom sukobu, tj. da nisu svi stradali žrtve.
Nakon osnivanja Državne komisije za tajne grobnice 2009. pojedini predstavnici ove komisije iznosili su u javnosti naučno neutemeljene pretpostavke o broju stradalih pripadnika četničkih formacija u Sloveniji maja 1945.
Sem u jednom slučaju, po pravilu su iznošene višestruko uvećane brojke stradalih četnika i drugih pripadnika srpskog naroda koji su se borili na strani okupatora, streljanih nakon zarobljavanja u Sloveniji. U pojedinim slučajevima reč je o zaista fabuloznim brojkama. Navešću nekoliko karakterističnih primera.
U jednom tekstu objavljenom 14. novembra 2011. novinar Vuk Cvijić prenosi pretpostavku istoričara Srđana Cvetkovića, sekretara komisije, naučnog saradnika Instituta za savremenu istoriju, o broju stradalih pripadnika srpskog naroda u Sloveniji: „Istoričar Cvetković navodi da je, prema pretpostavkama, u Sloveniji ubijeno oko 15.000 Srba.“
http://www.pcnen.com/portal/2011/08/02/masovna-str.....%E2%80%99/
Slobodan Homen, tadašnji državni sekretar Ministarstva pravde, u izjavi objavljenoj 23. novembra 2009. ističe kako je u Sloveniji nakon zarobljavanja 1945. stradalo čak “20-30.000 pripadnika Jugoslovenske vojske u otadžbini, koja se povlačila iz pravca Srbije i Crne Gore”.
U istom tekstu u dnevnom listu Kurir, istoričar Bojan Dimitrijević izneo je mnogo utemeljenije pretpostavke o broju stradalih četnika u Sloveniji, tvrdeći da ukupan broj stradalih srpskih antikomunista u Sloveniji 1945. iznosi oko 4.000: “Pretežno je reč o dobrovoljcima Milana Nedića, kojih je bilo 2.400. Četnika je u Sloveniji ubijeno oko 1.000, jer su oni u najvećem broju likvidirani u istočnoj Bosni kod Zelengore, gde ih je nastradalo 9.300.”
http://www.kurir-info.rs/kosti-cetnika-stizu-u-srbiju-clanak-25933
Slobodan Homen je ponovo potvrdio da je apsolutni diletant u poznavanju tema iz razdoblja Drugog svetskog rata na tlu Jugoslavije (ovo nikako nije jedini primer njegovog diletantizma i zlonamernih tumačenja, ali to nije tema).
Dakle, Bojan Dimitrijević je izneo najuravnoteženiju pretpostavku, kada je reč o broju stradalih pripadnika četničkog pokreta u Sloveniji nakon zarobljavanja maja 1945. (iako je brojka o 3.000 stradalih pripadnika SDK i SDS, odnosno SUK, preuveličana, po mom sudu).
Treba naglasiti da su fabulozna preterivanja ipak manje problematična kada ih iznosi osoba koja nije istoričar (u ovom slučaju Slobodan Homen) nego kada takve stereotipe plasira doktor istorijskih nauka (Srđan Cvetković).
Prema poznatim izvorima, u Sloveniju se krajem aprila, početkom maja 1945. povukao deo crnogorskih četnika (možda je među njima bilo i hercegovačkih četnika, to ne znam). Treba naglasiti da se, prema poznatim izvorima četničke provenijencije, iz Crne Gore i Hercegovine povuklo 7.000 četnika i članova njihovih porodica (ne mogu trenutno da nađem ovaj izvor u Zborniku NOR, tom XIV, knj 4: reč je o izveštaju Draže Mihailovića i kojoj pominje ovu brojku). Među njima je bio velik broj bolesnika obolelih od tifusa. Jedan deo ovih bolesnika (možda nekoliko stotina) umro je prilikom povlačenja ka severnoj Bosni, s obzirom na teške uslove povlačenja i oskudicu. Takođe, nemali broj crnogorskih četnika je poginuo u Bosni u borbi protiv NOVJ (na strani okupatora, treba li naglašavati, kao što ne treba naglašavati da su se pre povlačenja četnici u Crnoj Gori borili na strani Nemaca). Isto tako, nemali broj crnogorskih četnika je stradao u borbama sa ustašama na Lijevča polju (a jedan deo su likvidirale ustaše nakon zarobljavanja).
Sem toga, postoje izvori koji potvrđuju da se još u severnoj Bosni od mobilnih četničkih boraca pod komandom Đurišića odvojio onaj deo koje Đurišić u pismu Račiću naziva „starim i bolesnim“. Sem toga, prilikom streljanja zarobljenih četnika u Sloveniji jednom broju četnika je pošteđen život (najčešće maloletnicima ili mladićima za koje se znalo da nisu okrvavili ruke, ali i pojedincima koji su bili rođaci ili komšije pojedinih crnogorskih partizana). Npr. Dušan Niklanović iz Budve, predsednik udruženja „Otkrićemo istinu“, koje memorijalizuje ovu temu.
Nisam čitao knjigu podgoričkog istoričara Branislava Kovačevića: Бранислав Ковачевић, Од Везировог до зиданог моста: трагична судбина црногорских четника у завршној фази рата 1941-1945, Београд, 1993. Ukoliko neko ima ovu knjigu pri ruci, zamoliću ga da pogleda koje su Kovačevićeve procene.
Takođe, nisam čitao knjigu budvanskog novinara Sava Gregovića: Саво Греговић, Пуцај, рат је завршен, Будва, 2009.
Gregović insistira na broju od 5.000 stradalih crnogorskih četnika (pri čemu se po pravilu misli na streljane nakon zarobljavanja u Sloveniji, ili je to makar prva asocijacija kada se pomene brojka stradalih crnogorskih četnika 1945) što je neutemeljeno po svim kriterijumima (kada govorimo o utrđivanju ukupnog broja stradalih četnika iz Crne Gore u Sloveniji), jer se u ovu brojku uvrštavaju i umrli od bolesti i poginuli u neposrednoj borbi.
|
