Balkanski ratovi, 100 godina od konacnog oslobodjenja od turske okupacije

• 17Ovo se svidja korisnicima: BSD, Šid, vathra, lacko, buster, fantom_S, MarKhan, Georgius, ltcolonel, VaRvArI 85, Mercury, Mixelotti, Sale, MiG-29M2, Voja1978, ikan, Bane san
  
  Registruj se da bi pohvalio/la poruku!

Uloguj se preko Facebooka da bi video sliku:

Napisano: 01 Okt 2012 19:32

Ускоро ћемо обележити велики јубилеј, једне од златних страница српске историје. Први балкански рат.
Након скоро једног века од почетних ослободилачких корака у ослобођењу од турског јарма, започета је коначна фаза ослобођења и заокружења територија старе Србије.
Уз помоћ суседа и тадашњих савезника српски народ и војска су остварили велике и тешке победе и протерале остатке турске империје са ових простора.
Нажалост Србија и њен народ нису имали много времена за предах и убрзо их је напао један од бивших савезника. Други балкански рат је избио због бугарских претензија према Србији. Иако им је Србија несебично помогла у опсади Једрена.
А недуго након тог рата, уморну и исцрпљену Србију снашла је једна од највећих до тада доживљених трагедија, Први светски рат.



У Вечерњим новостима објављен је фељтон, у спомен на Балканске ратове.

1. део [Link mogu videti samo ulogovani korisnici]
2. део [Link mogu videti samo ulogovani korisnici]
3. део [Link mogu videti samo ulogovani korisnici]
4. део [Link mogu videti samo ulogovani korisnici]
5. део [Link mogu videti samo ulogovani korisnici]
6. део [Link mogu videti samo ulogovani korisnici]
7. део [Link mogu videti samo ulogovani korisnici]
8. део [Link mogu videti samo ulogovani korisnici]
9. део [Link mogu videti samo ulogovani korisnici]
10. део [Link mogu videti samo ulogovani korisnici]
11. део [Link mogu videti samo ulogovani korisnici]
12. део [Link mogu videti samo ulogovani korisnici]
Dopuna: 08 Okt 2012 12:22

На данашњи дан, пре 100 година, Црна Гора је прва међу чланицама балканског савеза објавила рат Турској.

• 5Ovo se svidja korisnicima: sasans23, louderick, zmajognjeniivan, Bane san, MiG-29M2
  
  Registruj se da bi pohvalio/la poruku!

Napisano: 08 Okt 2012 12:39

Moj pradeda je na Bregalnici ostao bez ruke do lakta. I danas čuvamo njegovu spomenicu. Ostao je samo onaj dio gdje su slova, taj dio je pradeda smatrao važnim pa ga je sačuvao, u ostatak je smotao duvan jer u to doba u CG baš i nije bilo mnogo "artije" Obilića medalju (ili neku sličnu) izgubili su moj otac i stričevi kad su bili djeca Bio je 1868. godište, umro je 1933.

Dopuna: 08 Okt 2012 12:41

TAko, bez ruke se borio i na Mojkovcu jer je veliki rat,doslovno rečeno, pokucao na kućna vrata. I s ponosom nosim njegovo ime.

• 16Ovo se svidja korisnicima: Dorcolac, Shone 89, machak, ltcolonel, ho shi min, PleoJSO, VaRvArI 85, Zandar, ninoslav1011, MiG-29M2, Voja1978, Maksim 3, bounty hunters, Bane san, husky, comandos98
  
  Registruj se da bi pohvalio/la poruku!

На данашњи дан пре сто година мала Црна Гора објавила је огромној отоманској империји рат и истога дана напала је њене положаје код Скадра. Тиме је започео Први балкански рат и почетак краја вишевековне борбе за ослобођење од турског зулума.

Слава неумрлим словенским јунацима!
Нека се слави моћ и сјај српског оружја!

• 3Ovo se svidja korisnicima: Misirac, MarKhan, Bane san
  
  Registruj se da bi pohvalio/la poruku!

Мој прадеда је рањен у борби код Једрена фебруара 1913.

• 14Ovo se svidja korisnicima: Vlada78, Misirac, ltcolonel, Georgius, louderick, Jovan Nenad, Maksim 3, PleoJSO, zmajognjeniivan, Zandar, ninoslav1011, Bane san, Joja, MiG-29M2
  
  Registruj se da bi pohvalio/la poruku!

redoctober

Citat:@Sirus...vidim kao se slavi moc i sjaj srpskog oruzja.Zalost!


Све генерације мојих предака са обеју страна ратовале су и нема тог претка због кога не бих смео неког сада да погледам у очи. Један мој деда (по мајци) је до Солунског фронта стигао преко Албаније. Други (очева линија) до истог тог фронта стигао је преко Карпата, Владивостока и пола Земљине кугле...

То што су ратници добијали ратове, а политичари губили , мене никада неће спречити да будем поносан на сјај и моћ српског оружја. И мој отац га је носио. Носио сам га и ја. Надам се да мој син неће морати...а ако буде морао, имаће на кога да се угледа.

Ја то тако, а други - како хоће...

• 4Ovo se svidja korisnicima: Sirius, ltcolonel, Maksim 3, Bane san
  
  Registruj se da bi pohvalio/la poruku!

Neka je vecna slava nasim dedovima!!!
Ne verujem da u Srbiji postoji neka porodica ciji clan nije ucestvovao u balkanskim ili u prvom sv.ratu a u vecini slucajeva u oba.Pa su tako mogi od kuce otisli 1912 a vratili se 1919.Tasko mi je i zamisliti tako nesto.
Do neba im hvala,nismo ih dostojni.

• 7Ovo se svidja korisnicima: vathra, louderick, PleoJSO, VaRvArI 85, rzbrzotrz, Maksim 3, Bane san
  
  Registruj se da bi pohvalio/la poruku!

Uloguj se preko Facebooka da bi video sliku:

Лист Политика је добро пратила рат. Вести са фронта су углавном касниле по пар дана али су стизале.

Рат је почео, Црна Гора креће!



Дан касније.



10.10.1912.



Србија креће!



26.10.1912.



Извештај о Кумановској бици 30.10.1912.





Султанова честитка војсци на успеху у Кумановској бици и духовит коментар редакције испод. Чланак насловљен са "???"



2.11.1912.



3.11.1912.



Ко жели сам да читуцка детаљно може на сајту Народне Библиотеке [Link mogu videti samo ulogovani korisnici]

• 2Ovo se svidja korisnicima: PleoJSO, Bane san
  
  Registruj se da bi pohvalio/la poruku!

Sirius ::redoctober

Citat:@Sirus...vidim kao se slavi moc i sjaj srpskog oruzja.Zalost!


Све генерације мојих предака са обеју страна ратовале су и нема тог претка због кога не бих смео неког сада да погледам у очи. Један мој деда (по мајци) је до Солунског фронта стигао преко Албаније. Други (очева линија) до истог тог фронта стигао је преко Карпата, Владивостока и пола Земљине кугле...

То што су ратници добијали ратове, а политичари губили , мене никада неће спречити да будем поносан на сјај и моћ српског оружја. И мој отац га је носио. Носио сам га и ја. Надам се да мој син неће морати...а ако буде морао, имаће на кога да се угледа.

Ја то тако, а други - како хоће...



Није ово први пут у српској историји да заборављамо најбоље међу нама - оне који су задужили не само своју генерацију него и све наредне генерације Срба. О томе је још А. Рајс писао. Да нам мањка поштовања према њиховим жртвама, показује и то што данас олако гледамо и на отимање Косова, земље коју су они својом ђртвом даровали будућим поколењима.
Што се бесмртника са Куманова, Брегалнице, Скадра,а нешто касније Цера, Колубаре, Мојковца и Кајмакчалана тиче, њихова имена су урезана златним словима у српску историју, и поред тога што тренутно ,,нису у моди,,.

• 0Niko još nije pohvalio poruku.
  Registruj se da bi pohvalio/la poruku!

Uloguj se preko Facebooka da bi video sliku:

Ovih dana aktualne su teme 100 godina od Balkanskih ratova, s toga izdvajam 1 deo teksta koji je izasao u makedonskim novinama gde je opisana uzrocno-posledicna veza tih ratova.

Unapred molim sve clanove, koji se slazu ili ne slazu s ovim tekstom da ne ulaze u duboku politicku diskusiju i da tema izgubi svoj smisao.

Hvala!
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Првата балканска војна беше за поделба на Македонија

Пред сто години, токму во еден ваков есенски ден како денес, Османлиската Империја, која веќе била пред распаѓање, предлага Македонија да биде самостојна држава, со европски принц што ќе го предложат Големите сили, но Србија, Бугарија и Грција го одбиваат тој предлог со образложение дека е доцна за тоа. А всушност не беше доцна за Македонија, беше доцна за нив, зашто тие веќе беа договорени да ја поделат меѓу себе. Само неколку дена подоцна практично вистински почна таканаречената Прва балканска војна, всушност војната за поделба на Македонија. Имено, Бугарија, Србија и Грција, спротивставувајќи се со сите средства на македонските стремежи за самостојност, во октомври 1912 година дојдоа војнички да ја одземат Македонија од Турција и да ја поделат меѓу себе.

ТУРЦИЈА ПОРАЗЕНА - МАКЕДОНИЈА ПОДЕЛЕНА

Сојузничката воена кампања, според претходно утврден таен договор, за нецели два месеца ја отстрани турската власт од Македонија. Главнината на бугарските војски се бореше во Тракија, кон Едрене и Цариград, во источна и југоисточна Македонија. На овој дел од фронтот таа го зазеде претходно договорениот дел на Македонија до Халкидики и до линијата на разграничување Штип-Струмица. Српската војска, по победите кај Куманово и Битола, го освои најголемиот дел од денешна Република Македонија и стигна до Гевгелија и Лерин, а грчката војска брзаше прва да влезе во Солун, затоа што кон него веќе се пробиваа Бугарите по Струма и Србите по Вардар. Турската Империја беше поразена, но Македонија беше поделена.

Во таа касапница, во поделбата на Македонија, како војници во војските на оние што ја делеа, за жал, милум или силум, како доброволци, или како присилно мобилизирани војници, учествуваа и самите Македонци. Со поделбата Македонија де факто и де јуре го загуби вековниот интегритет во своите географски и етнографски граници, а само од Егејска Македонија, на пример, беа протерани над 100.000 Македонци и беше целосно испразнет македонскиот град Кукуш со околу 12.000 жители, колку што имаше до октомври 1912 година.

Ексклузивно, првпат, точно сто години подоцна, екипа на „Нова Македонија“ беше на местата каде што се водеа главните битки во Првата балканска војна, таму каде што гинеа и по неколку илјади војници во еден ден за да се стигне што побрзо до крвавите граници на претходно веќе тајно поделената Македонија.

ПОДГОТОВКИ ПРЕД ВОЈНАТА

А пред сто години Балканот буквално се наоѓаше во своевидна пајакова мрежа од противречни интереси на Големите сили. Истовремено, секоја од балканските држави се бореше против своите соседи за економска и политичка доминација, а всушност секоја од нив им служеше на интересите на европските сили, особено на Русија и на Австро-Унгарија. Од друга страна, развиените европски држави сѐ повеќе го освојуваа пазарот во Турција и ги стеснуваа можностите на слабите балкански економии што претендираа на истиот пазар. Затоа полека но сигурно зрееше идејата за воено проширување на пазарот, односно преземање делови од Турција со војна, особено таму каде што живее доминантно христијанско население.

Се разбира дека за да се победи Турција, која само на територијата на Македонија, во својата таканаречена Западна војска, имаше 193.000 војници, при што само Вардарската армија имаше 104.000 војници, мораше да дојде најпрво до договор меѓу балканските земји, зашто ниту една од нив посебно не можеше ниту да сонува самостојно да влезе и да победи во директен воен судир со Империјата.
Договорот меѓу Србија и Бугарија се сметаше како главна претпоставка за таков сојуз, но Македонија, односно поделбата на Македонија, сѐ уште беше камен на сопнување за постигнување некаква согласност за воен сојуз. Сепак, војната што почна меѓу Турција и Италија кон крајот на септември 1911 година ја забрза потребата од склучување сериозен балкански сојуз, па во почетокот на 1912 година веќе беше готов воениот сојуз на балканските монархии, односно протоколот беше потпишан на 22 февруари 1912 година. Седум дена подоцна беше потпишан и посебен договор за пријателство и сојуз меѓу Бугарија и Србија. Српско-бугарскиот договор беше стожер на балканскиот сојуз, а беше создаден по руски план. Сојузот меѓу Црна Гора и Бугарија беше склучен врз основа на усна спогодба, со услов Бугарија да ја поддржи Црна Гора за време на војната со 10.000.000 лева.

Како и да е, по сите тајни дипломатски преговори и договори, потпишани сојузи, воени подготовки и слично, на 21 и 22 септември се водат последните преговори меѓу Софија, Белград и Атина за формулирање заедничка нота што сојузниците сакале да ѝ ја испратат на Турција. Дефинитивниот текст на нотата е утврден на 5 октомври 1912 година, и со неа фактички официјално беше најавена Првата балканска војна.

ЗАЕДНИЧКА ВОЕНА СТРАТЕГИЈА

Со победата во Првата балканска војна, која на територијата на Македонија почна практично на 19 октомври 1912 година, балканските сојузници, соседи на Македонија, ги протераа Турците, но не ја ослободуваа туку ја окупираа Македонија. Имено, веднаш, само неколку месеци по заминувањето на Турците, почнаа нова, меѓусебна војна за дефинитивна поделба на Македонија. Според историчарите што ги проучувале состојбите пред војната, повод за здружување и заедничка војна против Турците било разочарувањето од Младотурците, насилствата што уште повеќе се засилиле, но и настојувањето на Австро-Унгарија да добие мандат за спроведување реформи во Османлиската Империја, а всушност да ја искористи можноста воено да ги запоседне областите сѐ до Солун.

Соочени со вакви предизвици, балканските сојузници бараа начин по секоја цена да се принуди Турција да се повлече од Балканскиот Полуостров, а со тоа тие да се наметнат како наследници на нејзината територија. Се разбира, таквиот расплет на состојбите никако не им одговарал на Големите сили, па балканските земји морале да направат план за заедничка воена стратегија. Според д-р Јован Донев, кој ги проучувал политиките на Големите сили и балканските сојузници кон Македонија пред Првата балканска војна, бугарската политика кон Македонија се совпаѓала со интересот на младата бугарска буржоазија и на царскиот двор, кои се залагале за проширување на националните граници и освојување нови пазари за извоз. За нив новите пазари требало да ги имаат под своја контрола Македонија и Западна Тракија, а притоа главен трговски пат треба да биде излезот на Егејско Море преку Солун. А заземањето на Солун подразбира завладување со најголемиот дел од Македонија, со што би се спречила можноста од воспоставување заедничка српско-грчка граница. Секако, со ова, Бугарија би станала најсилна економска и воена сила на Балканот. За остварување на овие замисли, бугарските владејачки кругови најмногу се служеле со Егзархијата и со врховизираната ВМРО на Тодор Александров и Александар Протогеров. Српската буржоазија, пак, слично како и бугарската, смета Донев, заедно со развојот на производството ги насочува своите погледи кон европските делови на Турција.


Jedna od mnogih ovakvih prica.

Масовно учество на Македонците

Во Првата балканска војна Македонија станала големо боиште, и сите негативни последици што ги носи војната паднале врз грбот на македонскиот народ. Освен тоа, Македонците масовно се вклучувале во борбите, но не како самостоен воено-политички фактор, туку во составот или под команда на балканските, главно на српските и бугарските воени формации. По победата на српската војска на 23 и 24 октомври 1912 година во битката кај Куманово, голем дел од Македонија, заедно со Скопје, Велес и со Битола, бил освоен без борба, а турските војски дале отпор само кај Прилеп и Битола, каде што на 17, 18, 19 ноември се воделе последните жестоки битки пред конечниот тежок пораз на некогашната Турска Империја. Значи, кон крајот на 1912 година турското владеење било завршено во цела Македонија, но во исто време турската окупација била заменета со тројна окупација, со окупација од страна на Грција, Србија и на Бугарија. Македонија била распарчена, а со тоа целосно бил нарушен континуитетот на македонската борба за политичка автономија или државно конституирање на Македонија.

Автор: Блаже Миневски

[Link mogu videti samo ulogovani korisnici]

• 1Ovo se svidja korisniku: zmajognjeniivan
  
  Registruj se da bi pohvalio/la poruku!

[Link mogu videti samo ulogovani korisnici]