|
U svetu su izdaci za vojsku i dalje vrlo veliki, a oružje je veoma tražena roba na medjunarodnoj pijaci iako smo daleko od perioda hladnog rata, čije je glavno obeležje bila trka u naoružavanju. Medjunarodni institut za istraživanje mira, sa sedištem u Stokholmu (SIPRI), objavio je u utorak da je 2004. godine nastavljena tendencija velikih izdvajanja za vojne potrebe i da je ukupan lanjski "račun" od 1.035 milijardi dolara bio za samo šest procenata manji od najvećeg jednogodišnjeg troška (1987/8 iz hladnoratovskoj eri.
U 2003. godini, svetski vojni izdaci bili su ukupno 950 milijardi dolara.
Po tradiciji, i lane su najviše potrošile SAD - 455 milijardi, što je skoro polovina ukupne sume na planetarnom nivou. Razlog tome, po oceni SIPRI, bili su nastavak borbe protiv terorizma i ratnih operacija u Avganistanu i Iraku. Na prvih pet na listi najvećih trošadžija za vojne potrebe - SAD, Japan, Veliku Britaniju, Kinu i Francusku - otpada 62 odsto lanjske sume, izračunali su u ovom institutu koji je obrazovala švedska vlada.
U južnoj Aziji, 2004. će ostati upamćena kao godina dosad najvećih izdvajanja za vojne svrhe, što je posledica pre svega velikog povećanja budžeta za odbranu u Indiji. Kina je lane smanjila izdvajanja za naoružanje na nivo koji je ispod proseka zabeleženog u periodu 1995-2003.
U Africi su najveće izdatke za naoružanje imali Alžir, Maroko i Južna Afrika, koji modernizuju svoje armije. Njihov "vojni račun" bio je ravan polovini troška ostatka "crnog kontinenta".
Centralna Amerika i zapadna Evropa bile su jedini regioni u kojima su izdaci za oružje i vojnu opremu u 2004. godini bili u padu, objavio je SIPRI.
U SAD su i dalje najveće kompanije za proizvodnju naoružanja: medju prvih 100 na planeti, na američkom tlu ih je čak 38. One, zajedno sa jednom kanadskom firmom, prodaju oko 60 odsto svetskog oružja.
Ukupno 42 takve specijalizovane firme u Evropi, medju kojima je šest ruskih, u prodaji na svetskoj pijaci naoružanja učestvuju sa oko 30 procenata. Zanimljivo je da je SIPRI sve prošlogodišnje oružane konflikte, precizirajući da ih je bilo ukupno 19, klasifikovao kao "unutrašnje". Čak i rat u Iraku. Pri tome je istaknuto da su operacije protiv Al kaide, sukobi u Iraku i Darfuru u Sudanu bili su jedini sukobi koji traju kraće od decenije.
Najveća upotreba oružja bila je u Iraku, gde se i dalje nalazi oko 140.000 američkih vojnika i još nekoliko hiljada pripadnika armija iz drugih zemalja. Tamo su bile i najveće ljudske i materijalne žrtve. Procenjuje se da je od početka invazije na Irak, marta 2003. godine do kraja decembra 2004. godine ubijeno izmedju 15.000 i 98.000 civila, ali su te cifre krajnje nepouzdane.
http://yearbook2005.sipri.org/
http://www.abc.net.au/news/newsitems/200506/s1386989.htm
http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/4617721.stm
|
