offline
- kljift
- Legendarni građanin
- Pridružio: 11 Okt 2009
- Poruke: 7169
|
- 20Ovo se svidja korisnicima: proka89, BlekMen, Hussar, MarKhan, EOD, ikan, celik, voja64, Cigi, m0nstrum_, goxin, DTB, victoria, CheefCoach, zixo, Bobo123, Mercury, anbeast, mikrimaus, Bane san
Registruj se da bi pohvalio/la poruku!
Napisano: 23 Avg 2014 0:53
Gun Truck je oklopljeno vozilo sa naoružanjem i poslužiocima na upotrebi u regularnim armijama ili drugim državnim zvaničnim oružanim snagama namjenjeno pratnji vojnih konvoja u regionima kontaminiranim zasjednim dejstvima gerilskih formacija. Ovoj Wikipedijskoj definiciji mogla bi se i dodati karakteristika da se radi o zanatski, neserijski i maloserijski naoružanim i oklopljenim transportnim sredstvima na bazi kamiona, traktora, autobusa i lakih automobila. Gun trakove prati i odsustvo tehničke dokumentacije, ocjenjivanje i izučavanje praktične vrijednosti uz neformalno pojavljivanje na fotografijama koje svjedoče o ratnom putu istih.
Po dostupnim podacima, prvi “gan traci” pojavljuju se prilikom vođenja politike drugim sredstvima od strane Britanske Imperije. Britanski poslovni i tehnologijama prijemčivi ljudi rano su počeli da demonstriraju sredstva poput Armored Quadricycle pogonjen manjim motorom i naoružanim Maxim mitraljezom iz 1889, te Fowler Armored Road Locomotive – dva oklopljena vagona vučena oklopljenom lokomobilom 1900. Tu su još i Simms war car iz 1902 i Armstrong Whitworth Armored Car sa punim gumama, 1pdr topom i štitom.
https://www.pinterest.com/pin/344384702725023043/
Armored Quadricycle
http://forum.nationstates.net/viewtopic.php?t=207061&p=11488233
Fowler Armored Road Locomotive
http://aviarmor.net/tww2/armored_cars/greatbritain.....h_1915.htm
Armstrong Whitworth Armored Car
http://www.darkroastedblend.com/2013/02/impressive-vintage-armoured-cars.html
Leyland Armored Car
Veliko kolonijalno i u tehnološkom pogledu izuzetno razvijeno carstvo uz prvi svjetski rat uzrokovali su veliko povećanje upotrebe oružanih kamiona uz kvantitativni i kvalitativni skok. Nekada čuvene britanske kompanije iz oblasti proizvodnje željezničarskog materijala, visokotehnološke prerade čelika, proizvodnje oružja izbacivale su veliki broj raznih tipova oružanih kamiona većih dimenzija, boljih voznih sposobnosti, mitraljeskog i topovskog naoružanja te balističke zaštite. Britancima su se u raboti pridružile i italijanske metalske kompanije poput Lančije i Fijata uz čehoslovačku Škodu te Amerikance. I u Francuskoj koncerni Renoa, Berlijea i Citronea imali su linije tkz. autotopova, serijski proizvođenih i taktički uobličenih za protivtenkovsku i PVO borbu kojima možda i nije mjesto uz na brzu ruku zakivenu braću.
Britanci su oružane kamione koristili tokom WWI za zaštitu baza u Flandriji i Italiji uz pokušaje razvoja vozila za pravljenje prolaza kroz žičane prepreke, zatim u ekspedicionim snagama angažovanim tokom Građanskog rata u Rusiji 1917, te naročito u britansko – irskom ratu 1920 godine protiv protivnika britansko – irskog sporazuma.
http://forum.axishistory.com/viewtopic.php?t=120374
Trotonski Dajmler sa borbenim odeljenjem u vidu parnog kotla sa izrezanim puškarnicama, izrađeno od strane specijalista 3. konjičkog puka u depoima Južne željeznice 1916 godine. Ukupno su izrađena tri ovakva Gan Traka sa utroškom od 10 radnih sati po vozilu. Osim parnih kotlova korišteni su i fabrički dimnjaci većih profila. Borbeno odeljenje nudilo je relativnu zaštitu uz rikošetiranje zrna o cilindrični oblik korpusa. Na borbenom odeljenju naneseni su i premazi crne farbe radi imitacije puškarnica i skretanja dejstva snajpera sa stvarnih otvora. Vozila su nazivana i Guinness Improviosed Armored Car jer su teretnjak i parni kotao konfiskovani/zaplijenjeni od pivare Ginis. Tokom gušenja ustanka u Irskoj 1916 vozila su dobro poslužila prilikom zaštite konvoja i kretanja vojske u uslovima borbe u gradu.
Oklop ranih oružanih kamiona iznosio je do 5mm, poslugu su činila četiri operatera, a naoružanje 1/2 Maxim mitraljeza, 1pdr pom – pom top. Kvalitetnija vozila iz 1915 blindirana su sa oklopom od 10mm, brzinom od oko 30km/h uz dva mitraljeza .303 sa ukupnom težinom od 6,8 tona.
Oružani kamioni bili su prisutni tokom Građanskog rata u Španiji gdje su nazivani los tiznaos, naročito kod Republikanaca. Nagli industrijski razvoj SSSR tridesetih godina takođe je doveo do razvoja borbenih mašina na točkaškim šasijama, serijski proizvođenih i taktički uobličenih.
http://www.motorpasion.com/otros/los-tiznaos-esos-.....erra-civil
https://www.pinterest.com/pin/569283209124277709/
U trenutku kada je invazija Njemačke na Veliku Britaniju postala izgledna, Britanska armija je dizajnirala i proizvela improvizovano naoružano vozilo Bedford OXA. Baziran je na kamionu od 1,5t OXA, uz dodavanje oklopnih ploča, protivtenkovske puške od .55 inča i Bren mitraljeza. Do 1941 proizvedeno ih je manje od hiljadu i predato britanskoj Domovinskoj straži.
Uz Bedford OXA isticala su se i dva druga gun traka – Armadiljo borbeno vozilo i Bison oklopni kamion. Oba su bila izgrađena na bazi standardnih kamiona uz improvizovani oklop - kod Bizona u vidu betonske kocke, a kod Aramadilja radilo se o zidovima od drveta ispunjenim šljunkom. Oba vozila inače loših manevarskih sposobnosti korištena su gotovo isključivo za odbranu aerodroma RAFa u slučaju desanta njemačkih padobranaca. Betonski Bison imao je ulogu pokretnog bunkera koji bi izašao na radne pozicije aerodroma nepodesne za statične fortafikacije, dok bi manervabilniji Armadiljo dejstvovao slično standardnim borbenim vozilima.
https://en.wikipedia.org/wiki/Bedford_OXA
Bedford OXA
https://en.wikipedia.org/wiki/Armadillo_armoured_fighting_vehicle
Armadiljo + 37mm COW top
https://en.wikipedia.org/wiki/Bison_concrete_armoured_lorry
Bison
No glavnu ulogu kod Britanaca, Gun Traci će odigrati u Long Range Desert Group.
Osim omogućavanja dubinskog izviđanja u ogromnim oblastima Sjeverne Afrike, Gan Traci će ovim samostalnim i visokomobilnim formacijama omogućiti i napade na pozadinu neprijatelja, suzbijanje neprijateljskog izviđanja uz remećenje veze i komandovanja.
Nekoliko vozila LRDG završilo je u muzejima i postamentima širom nekadašnjeg Britanskog Carstva. Konkurencija Britancima u Sjevernoj Africi bile su italijanske pustinjske grupe sa Lanča i Fiat kamionima te SPA izviđačkim vozilima prilagođenim pustinjskim uslovima uz Breda M 37 mitraljeze i Britancima posebno drage Breda M35 brzometne topove 20mm.
LRDG grupe koristile su uglavnom 2WD vozila zbog manje potrošnje i manje težine od 4WD vozila. Sa vozila je skidano sve što je smatrano nepotrebnim, uključujući vrata, krov i vjetrobrane. Vozila su opremana većim hladnjakom, sistemom za kondenzaciju, gibnjevima za teške terene, niskopritisnim pustinjskim gumama, podlogama za izvlačenje iz pijeska, kontejnerom za mape i sunčanim kompasom. Korištena su Fordova i Ševroletova vozila, a od 1942 Vilisovi Jeepovi za komandira i narednika grupe. U početku vozila su naoružavana Luisovim mitraljezima, Bojs PT puškama i Bofors PT topovima 37mm. Korišteni su i Vikersovi mitraljezi .303 uključujući i avionske varijante K, te Vikersovi BMG od .50inch. Od 1942, Boforsov PT top zamijenjen je Bredinim PATom 20mm uz Brauningove BMG M2 .50 koji su zamijenili Vikerse.
https://en.wikipedia.org/wiki/Long_Range_Desert_Group
Na početku izraelo – arapskog rata, 1947 – 49, Arapi nisu postigli značajniji uspjeh u napadima na izraelska naselja i gradove te su izabrali taktiku napada na komunikacije. Osnovni objekat napada postao je drumski transport između jevrejskih naselja. Kao odgovor na to Izraelci su započeli sa praksom organizovanja auto – transportnih konvoja na drumskim pravcima koji su povezivali njihova naselja: kolone su sporovodili pik – apovi, sa jevrejskom policijom naoružanom streljačkim oružjem.
No ubrzo se takvo obezbjeđenje pokazalo nedovoljnim: Arapi su plotunskom paljbom i minama izbacivali iz stroja vozila borbenog obezbjeđenja, posle čega bi bez problema uništavali vozila iz konvoja. Radi efektivnog protivdejstva napadačima nužni su bili oklopni automobili.
Nekoliko nevelikih izraelskih zavoda započelo je sa proizvodnjom improvizovanih oklopnih vozila koncem 1947 I već u januaru 1948 u upotrebi su s nalazila 23 oklopnjaka. Bili su postavljeni I osnovni zahtjevi pri oklopnjavanju teretnog vozila — radilo se o dvoosovinskom, 4x4 teretnom vozilu Ford F-60S, kapaciteta 3 tone. U praksi su korišteni i teretnjaci drugih marki, uključujući modele sa pogonom 4x2, a takođe i šasije petotonskih kamiona.
Izraelci nisu raspolagali sa fabričkim oklopom, već njegovom zamjenom. Težina željeznih ploča koje su mogle da obezbijede zaštitu od streljačkog naoružanja značajno je prekoračivala nosivost vozila. Rešenje je nađeno u višeslojnom oklopu: među dvije čelične ploče debljine 5mm postavljan je sloj bukovih dasaka debljine 50mm. Takav oklop nazvan je “sendvič”, a takav naziv korišten je i za sama vozila. “Sendviči” po pravilu nisu imali naoružanja na turelama i kupolama već su strijelci vatru iz lakog streljačkog naoružanja otvarali kroz puškarnice na zidovima vozila.
U početku oklopnjaci nisu imali krov, što ih je činilo ranjivim na vatru odozgo i na ubacivanje ručnih bombi. Uskoru su “sendviči” počeli dobijati krov, čvrsti u obliku metalne mreže ili tkanine; s takvim krovom granata bi se odbila i detonirala sa strane, bez rizika. Za bacanja ručnih bombi iz samog vozila posada je koristila dva luka. Otvoreni lukovi davali su karakteristični izgled vozilima pa su dobili nadimak “leptiri”.
Izrada oklopljenih i naoružanih teretnjaka u Izraelu prestala je 1948 kada je izmjena karaktera jevrejsko – muslimanskih sukoba dovela do potrebe angažovanja oklopnih transportera i borbenih vozila fabričke proizvodnje.
http://www.geocities.ws/joritwintjes/Neue_Dateien/ACs.html
Dopuna: 23 Avg 2014 1:22
Tokom Vijetnamskog Rata, misija US Army Transportation Corps bila je konvojsko snadbjevanje od luka Qui Nhon i Cam Ranh Bay do kontinentalnih baza u Bong Son, An Khe, Pleiku, Da Lat, i Buon Ma Thuot. Logističke potrebe MACVa bile su velike, i konvoji od 200 kamiona rastegnuti na drumu u dužini od 15 kilometara nisu bili neubičajeni. Ove formacije bile su omiljene mete Viet Cong gerilskih grupa, koje su često postavljale zasjede u udaljenim oblastima.
Jedna od jedinica koja je često bila žrtvom ovakvih zasjeda bila je 8th Transportation Group, bazirana u Qui Nhon. Dvije opasne dionice na Route 19 između Qui Nhon i Pleiku postale su gerilske omiljene “kill zones”, "Devil's Hairpin" u An Khe Prolazu i "Ambush Alley" ispod Mang Giang Prolaza sa incidentima gotovo na dnevnoj bazi. Radilo se o putnom pravcu koji je počinjao iz nizije da bi se penjao ka planinama sa nekoliko opasnih prolaza prirodno predodređenih za postavljanje zasjeda. Drumska ruta N19 za Amerikance je bila značajna jer je obezbjeđivala transport oko 90.000 tona MTS mjesečno.
Obezbjeđivanje konvoja pokazalo se nemogućim, naročito u svijetlu činjenice da jedinice Vojne Policije nisu imale ni ljudstva ni opreme za pokrivanje putnog pravca čitavom dužinom. Druge borbene jedinice kontrolisale su samo pojedine deonice druma sa sopstvenim kontrolnim punktovima i mogle su samo da djeluju kao interventne snage. Zbog toga je na transportnim jedinicama ostalo da tokom konvojiranja obezbijede sopstveno neprekidno obezbjeđenje kolone. U početku korišteni su naoružani Jeepovi, ali su se ubrzo pokazali neadekvatnim, u svijetlu unaprijeđenih oružja i taktika vijetnamskih partizana, njihove regularne armije i odlučne namjere da presjeku snadbjevačku rutu N19.
2 septembra 1967, u posebno uništavajućem napadu Vijetnamaca ubijeno je 7 vozača, ranjeno 17 i uništeno je ili oštećeno 30 kamiona. Tog dana američka 8. Transportna grupa pretrpjela je najveće gubitke za godinu dana angažovanja u Vijetnamu. Za “liječenje” očigledne ranjivosti snadbjevačkih konvoja formirani su "ojačani konvoji" - zaštićeni novim tipom sigurnosnih vozila. U kolone transportnih vozila uvezani su “gun truck - i”, koji su kako je poznato bili bazirani na kamionima od 2,5t, zaštićeni barijerom od vreća sa pijeskom, i naoružani sa dva mitraljeza M60 7,62mm. Ojačani konvoji bili su manji od prethodnih, sastavljeni samo od 100 kamiona gdje je jedan GUN TRUCK raspoređivan na svakih 10 teretnih kamiona.
U slučaju zasjede, njihov zadatak je bio da voze u kill zone tokom prvih minuta napada, i da zaspu napadače sopstvenom vatrenom moći. Raniji dizajni pokazali su se pogrešnim, pošto su zaštitne barijere od vreća sa pijeskom ubrzo bile natopljene vodom tokom sezone kiša što je otežavalo čitavo vozilo. Kasnije su zamijenjene ad hoc čeličnim oklopnim pločama, kanibalizovanih sa otpada, često sa neispravnih oklopnih transportera. Posadu su činili vozač, dvojica mitraljezaca, podoficir i ponekad strijelac sa M79 bacačem 40mm. Oktobra 1968, fabrički proizvedeni kitovi za ojačavanje pristigli su radi zamjene vreća sa pijeskom i drveta na gun truck – ovima.
Novembra 1967, tokom angažovanja u "Ambush Alley", grupa gan trakova uspjela je da razbije zasjedu. Konvoj je izgubio 6 transportnih kamiona uz 4 oštećena ili uništena gan traka, sa nekoliko poginulih i ranjenih vozača, ali je i Vijetkong bio natjeran na povlačenje uz 41 poginulog. Ovo je bila prva zasjeda sa gan trakovima.
Uprkos unaprijeđenom obezbjeđenju, transportne jedinice su i dalje napadane, što je tjeralo jedinice gan trakova da unaprijede dizajne svojih vozila. Kamioni od 2,5t nisu imali potrebnu motornu snagu, a dodatni oklop i naružanje su ih usporavali, vodeći ka tome da se izvrši njihova zamjena sa kamionima od 5t koji su činili bazu za veće gan trakove. Improvizovana priroda ovih vozila činila ih je unikatnom pojavom. Dobijala su živopisne nadimke poput "Deuce is Wild," "Cold Sweat"," "Iron Butterfly" ili "Pandemonium" koji su često bili naslikani velikim slovima sa strane vozila.
Njihvo naoružanje sačinjavano je od raznih kombinacija oružja uključujući mitraljeze M60 7,62mm, teške mitraljeze BMG .50, i XM 134 miniguns. PVO oruđa poput quadmount .50 cal. mitraljeza takođe su korištena.
Dizajn gan trakova evoluirao je do četvorostrane oružne kutije postavljene na tovarnom prostoru vozila, sa dodavanjem unutrašnjeg čeličnog zida, sa prostorom između slojeva, radi obezbjeđenja zaštite od protivoklopnih raketa. Zbog nedostatka čeličnih kitova, oklopna tijela M 113 oklopnih transportera montirana su na tovarni prostor petotonskih kamiona, što ih je štitlo sa svih strana od streljačke vatre. Zadnji dizajn “gun box” imao je čelični zid montiran unutar tovarnog prostora umjesto spolja. Uprkos njihovim agresivnim imenima, gan trakovi su bili striktno defanzivna oruđa, korišteni usključivo za pratnju konvoja i kružnu odbranu posjednutih rejona.
Gan Trakovi su patili od nekoliko nedostataka. Dodatna težina oklopa, naoružanja i municija uvećavala je potrošnju goriva, stvarajući problem pri održavanju uz redukovanje radnog vijeka šasije kamiona. Takođe, osoblje angažovano kao posade gan trakova nije više bilo moguće angažovati na transportnim zadacima, redukujući logističke mogućnosti svake od jedinica. No uprkos ovim nedostacima, gan trakovi su se smatrali za uspjeh.
Sve u svemu, procjenjuje se da je između 300 do 400 kamiona transformisano na ovaj način. Viši oficiri vidjeli su petotonski gun truck kao privremenu soluciju, do pristizanja dovoljnog broja V 100 oklopnih automobila; ali do 1970 postalo je jasno da je za sve osim za zadatke Vojne Policije V-100 smrtonosna klopka u slučaju probijanja oklopa uz probleme kod pogonsko - osovinskog dijela vozila. Tako da su gan trakovi nastavili da služe sve dok i poslednja kamionska četa američke vojske nije deaktivirana u Vijetnamu 1972 godine. Prestankom Vijetnamskog rata, potreba za ovakvim vozilima je isparila i većina vozila je uništena ili vraćena prvobitnoj, transportnoj namjeni. Jedan kamion, M54 sa nadimkom "Eve of Destruction," dovezen je nedirnut i izložen u Army Transportation Museum u Fort Eustis,Virginia.
veitnamvets.yuku.com
Za vrijeme pohoda Sovjetske armije na Afganistan izgubljeno je 11369 transportnih motornih vozila. Koliko je vozača ostavilo svoje živote na planinskim i pustinjskim drumovima oficijelni podaci prećutkuju. Pretpostavka je da se radi o nekoliko stotina života. Gubici bi bili i veći da vojnici nisu počeli da improvizuju rešenja od ličnog pancirnog prsluka nabacanog na prozor vrata kabine do rešenja prispjelih iz vojnih preduzeća.
U tom periodu bili su razvijeni “oklopi za Ural” težine oko 184kg. Štitili su 55 procenata ranjivih zona. Na kabine vozila postavljena je spoljna oklopna zaštita uz oklopne žaluzine na vjetrobranskom staklu.
Na unutrašnjim površinama panela i vrata montirani su oklopni ekrani u kabinama «Kamaza-4310». Pod vjetrobranska stakla postavljeni su oklopni listovi sa prorezima. Razmjer vidokruga vozač podešava pomjeranjem oklopnih listova. Relativna površina zaštite ranjivih zona – 70 procenata. Masa zaštite kabine 285 kg, prednjeg dijela teretne platforme – 235 kg. Oklopna zaštita vozila štitla je od zrna kalibra 7,62mm i parčadi mase do 2,0g.
Oklopljavanju su podvrgavani i automobili UAZ-3151. No ovdje je za razliku od konvencionalnih čelika korišten avijacijski oklop. Spolja se automobil nije razlikovao od unutrašnje šeme dok je unutra montiran okvir za montažu oklopa. Na podu su fiksirani protivparčadni ekrani od legure aluminijuma. Korištene su i specijalne višeslojne tkanine za lokalizaciju fragmenata, a stakla su zamijenjena neprobojnim elementima.
Ovakve mjere bile su veoma značajne jer se uprkos napadima mudžahedina obim transporta povećavao.
U sastave autokolona u Avganistanu moguće je bilo vidjeti kamione Ural i Kamaz na čijim su tovarnim prostorima bila “uspostavljena” borbena odeljenja skinuta sa pogođenih oklopnih transportera sa kupolnim mitraljezima KPVT i PKT.
No od prvih oruđa na transportnim vozilima upotrebljavan je dvocijevni PAT ZU 23 – 2 23mm. Zuške su montirane na tovarne prostore ZILova 130, 131, Urala, Kamaza i Gazova 66. Gan traci u obezbjeđenju sovjetskih kolona bili su posebno značajni zbog mudžahedinskih zasjeda postavljenih na planinskim visovima koji su okruživali drumove, često iznad maksimalnih elevacija glavnih oruđa kod sovjetskih tenkova i borbenih vozila pešadije angažovanih na pratnji konvoja. Kamaz sa dvocjevnim PATom 23mm, često sa navučenom ceradom radi kamufliranja, popunio je najopasnije praznine pri obezbjeđenju konvojiranja uz izuzetnu vatrenu moć.
http://otvaga2004.ru/boyevoe-primenenie/boyevoye-primeneniye02/russkie-gantraki/
Kod Speznazovaca je osim 23mm PATova i mitraljeza 14,5mm, ponekad je na teretnoj platformi vozila montiran i automatski minobacač Vasilek 82mm. Lični pancirni prsluci postavljani su sa strana transportne platforme dok bi na dno bile nabacane vreće sa pijeskom kao zaštita u slučaju aktiviranja nagazne mine.
Osim toga Specnazovci su koristili i zarobljene Tojote. Iste su naoružavali uglavnom zarobljenim mitraljezima DŠK, takođe i Utesima 12,7mm, te ABG AGS 17 30mm. Na tijelo vozila su postavljali individualne pancirne prsluke. U poslugu je ulazilo 6 ljudi: dva izviđača (osim toga i strijelci RBR), naoružani sa RPG 22 ili RPO Šmelj , 2 izviđača - mitraljesca, vozač i komandir koji je obezbjeđivao radio vezu. Tokom izviđanja i rejdova grupe su se sastojala od tri Tojote i jednog ili dva Urala.
Tokom ratova na postsovjetskom prostranstvu, kada je perestrojka prešla u prepucavanje Gan Traki su se primjenjivali na čitavom postsovjetskom prostranstvu. U Tadžikistanu, borci “Narodnog Fronta” koristili su “oklopne automobile” MAZ 503 i Kamaz - 5511. Na prvom je bio postavljen mitraljez 14,5mm, na drugom 23mm avio - top. Vremenom se broj oklopnih Kamaza popeo na nekoliko desetina.
I ruski graničari osposobljavali su za borbu transportna vozila. Na ulicama Dušanbea moguće je bilo vidjeti «ZIL 130 sa vrećama pijeska na tovarnom prostoru i mitraljezima PKM.
U pridnjestrovskom konfliktu ratujuće strane koristile su kipere sa montiranim lanserima protivgradnih raketa, zanatski izrađene oklopnjake na bazi «Kraz-256», kao i Kamaze sa Zuškama 23mm.
I tokom jermensko – azersko konflikta korišteni su improvizovani oklopnjaci sa protivgradnim raketama, raznoraznim streljačkim oružjem dok je Unutrašnja vojska koristila ZiL 131 sa ZU 23.
Slična tehnika sretala se i u Abhaziji. Na teritoriji svesovjetskih odmarališta teretnjaci osnaženi krupnokalibarskim mitraljezima i brzometnim topovima dejstvovali su ne samo po zemaljskim ciljevima već i po objektima na moru.
Dopuna: 23 Avg 2014 1:38
“Uspostavljanje ustavnog poredtka” i kontrateroristička operacija ponovo su reanimirali teretnjak sa sa “vječnim” ZU 23-2. Pri tome dok je Unutrašnja Vojska već raspolagala takvim vozilima i do dešavanja u Čečeniji, u Armiju gan traci su se pojavili posle početka rata. Široko su se primjenjivali i tokom Druge kampanje. Ređe su se viđali. Krajem 1999, avio – bazu Mozdok čuvao je osim ostalih i jedan ZIL 157 sa Zuškom. Vozilo je bilo u sivo – crnoj kamuflaži često viđenoj kod Unutrašnje vojske ali je očigledno bio u vlasništvu vojnih željezničara. Zajedno sa ZILom bio je i GAZ 66 na čijem je tovarnom prostoru stojao DŠK sa pancirkom.
Na putevima Čečenije i danas se mogu sresti zanatski ojačani “Urali”. U 21 vijeku “majstori” pokušavaju da sačuvaju svoje živote ne birajući sredstva – brvna, vreće sa pijeskom, cijevi, komade oklopa. Ređe se sreću vozila sa fabrički instaliranim “oklopom”. Za potrebe jedinica Milicije iz Nižnjeg Tagila, Uralvagonzavod zablindirao je nekoliko motornih vozila. Ruski Gan Traki na upotrebi su uglavnom u Unutrašnjoj Vojsci te kod jedinica OMONa i SOBRa.
Borbena dejstva u Čečeniji 2000 godine okončana su završavanjem otvorenog vojnog otpora čečenskih ustanika prema Objedinjenoj grupi vojski Ruske Federacije (OGV) uz prelazak na gerilsko ratovanje za jednu i “kontraterorističku operaciju” za drugu stranu. Osnovni teret kontraterorističkog ratovanja pao je na Federalnu pograničnu službu, Specnaz Ministarstva Odbrane, Unutrašnju Vojsku MUPa, privremena odeljenja unutrašnjih poslova VOVD i zajedničke odrede Milicije ojačane lakim oružjem.
Smenjujući aktivno angažovana borbena vozila pešadije, samohodna oruđa i tenkove, glavnu ulogu u protivpartizanskom ratu dobili su BTR i vozila vatrene podrške.
Praksa korišćenja automobila za vatrenu podršku, započeta je od Sovjetske vojske u Avganistanu tokom osamdesetih. Sredstvo streljačkog naoružanja (po pravilu ZU – 23 -2) na tovarnom prostoru armijskog teretnjaka praktično je bez izmjena korišteno i tokom sukoba u Čečeniji. Tokom čečenskog sukoba, naoružani automobili našli su se u sastavu bezbjedonosnih službi angažovanih posle 1995 godine. Korišćenje ZU 23 – 2 na teretnoj platformi teretnjaka radi borbe sa zemaljskim protivnikom bilo je iznuđena mjera u odsustvu specijalizovanih oklopnih vozila vatrene podrške u Sovjetskoj, a kasnije Ruskoj vojsci. Prosta konstrukcija, vatrena moć, unifikacija pri tehničkom opsluživanju, mogućnost vožnje brzinama od 5 do 90km/h, sprovođenje autokolona, pokrivali su negativne strane takve konstrukcije: odsustvo oklopa, precizne paljbe, ograničenog polja dejstva, loša stabilnost pri gađanju u pokretu.
Osnovni zadaci teretnjaka vatrene podrške u Čečeniji kao i u Avganistanu, i dalje su se bazirali na zaštiti transportnih kolona od zasjeda čečenskih pobunjenika putem uništavanja vatrenih tačaka protivnika iz pokreta ili iz zastanka u slučaju blokiranja kretanja kolone. Sastav kolone formirao se sa učešćem zaštite jednog teretnjaka sa 5 jedinica tehnika borbenog obezbjeđenja i mogao je imati od 20 do 100 transportnih sredstava. U dopunske zadatke automobila vatrene podrške u Čečeniji podpadali su i mobilna rezerva obezbjeđenju na blokpostovima, položajima rasporeda vojski, podrška vatrom tokom specijalnih operacija prilikom blokiranja naseljenog mjesta i organizacija zasjeda na pravcima mogućeg odstupanja pobunjenika.
http://otvaga2004.ru/boyevoe-primenenie/boyevoye-p.....n-marusya/
Osim prostog postavljanja ZU 23 – 2 na tovarnom prostoru automobila svako vozilo je imalo i zanatska rešenja postavljanja improvizovanog oklopa za zaštitu vozača i posluge, montiranim uglavnom po “bezbjednosnoj procjeni” samih korisnika.
Odsustvo povjerenja i sadejstva među bezbjedonosnim službama u Čečeniji i žestoki otpor dobro naoružanih grupa pobunjenika prinudili su borbene jedinice MVD na donaoružavanje borbenom tehnikom koja bi im došla pod ruku.
Unutrašnja vojska, standardno opremljena sa borbenim vozilima pešadije, BTR i tenkovima, postepeno se ojačavala novim obrascima lake oklopne tehnike poput GAZ 3971 Vodnik, BTR 80A sa modernizacijama u vidu protivkumulativnih kombinovanih rešetkastih ekrana od NII “Stali”.
Sa druge strane na brzu ruku prikupljeni i formirani sastavi i odredi Milicije iz raznih federalnih struktura upućenih na izvršavanje milicijskih zadataka u Čečeniji nisu raspolagali ni oklopnom tehnikom niti sredstvima za kupovinu iste. Situacija nije bila bolja ni kod vojnih komandatura rejona. Raspoloživi BTR 70 isporučeni od strane Ministarstva Odbrane izgledali su kao da su prošli sve ratove još od Avganistana. Za manje od pola godine upotrebljiva je bila tek polovina od ukupnog broja tih veterana dok su ostali služili kao pokretni bunkeri i donori rezervnih djelova za živuće mašine.
Jedno od rešenja ovakvih situacija bilo je u oklopnjavanju i naoružavanju teretnih vozila metodom rasporeda streljačkog naoružanja i izrade originalnih konstrukcija oklopnjavanja. Tek posle 2002 godine komandature su dobile nove partije BTR 80 i MT LB, što je dozvolilo da BTR 70 konačno siđe sa scene.
Jedan od milicijskih gan trakova bio je i ZiL 131 «Батяня» , nastao montiranjem zarobljene zenitke KPV od 14,5mm na tovarnom prostoru vozila. Radilo se o dva sparena mitraljeza KPV sa nožnim obaračem i zanatski izrađenim nišanom između cijevi zarobljenim tokom jednog od rejdova milicijskih snaga. Na zahtjev lenjingradskog VOVD mitraljez je ostavljen jedinici radi ojačavanja punkta dislokacije.
Sa ovom “borbenom mašinom” sa mogućnošću otvaranja vatre po gornjim spratovima zgrada i kružnim sektorom paljbe, lenjingradski VOVD pokrivao je vatrom milicionere u gradu Groznom. Osnovni borbeni zadaci oklopnjaka obuhvatali su sprovođenja istražno – operativnih grupa, mobilnu zaštitu komandatura, izvođenje borbenih operacija u sadejstvu sa drugim snagama te patrolno – stražarska služba.
Osim brzometnih topova i teških mitraljeza na teretna vozila postavljani su i mitraljezi te automatski bacači granata AGS 17 30mm. ABG postavljan je na krovu kabine vozača dok je nišandžija sedeo izmeđi kabine I tovarnog prostora.
Od 2001 godine, mnoge milicijske jedinice bile su opremljene teretnjacima oklopljenim fabrički izrađenim kitovima i blindiranim furgonima. Ova vozila često su korištena od strane sapera prilikom kontrole maršruta kretanja kolone i minskih opasnosti te transporta samostalnih odreda OMONa i SOBRa. Najbolje su ocijenjeni kompleti muromskog lokomotivskog zavoda za vozila Ural 4320 koje je bilo moguće montirati na serijskim vozilima u poljskim uslovima bez potrebe za doradama. Ovakva vozila bila su naoružana teškim mitraljezom Utes 12,7mm montiranim u oklopljenom tovarnom prostoru.
Nemali teret kontraterorističke operacije pao je i na vozila UAZ-469, UAZ-3151 koja su bila česta žrtva akcija pobunjenika na drumovima Čečenije. Osim oštećenja u borbi mnogi UAZi izbacani su iz stroja što usljed nedostatka normalnih puteva što od dejstva lokalno proizvedenog benzina. Neoklopljeni UAZi oklopljavani su iznutra pancirnim prslucima. Jednom prilikom pet pancirnih prsluka uspjelo je da zadrži fragmente nagazne mine i spasi poslugu od ranjavanja. Mnogi UAZi osim dodatnog naoružanja i pancira bili su modifikovani i za brzo napuštanje vozila u hitnim situacijama.
Kod regularne Ruske Vojske gan traki su našli široku primjenu u obezbjeđivanju i ojačavanju baza i položaja jedinica, a naročito u sprovođenju većih auto - kolona zajedno sa BMP, BTR i MT LB oklopnjacima. Manje kolone od 5 do 10 teretnih vozila obezbjeđivali su i jedino gan traki.
Iskustvo borbene primjene armijskih visoko – prohodnih teretnjaka sa na njima montiranim dvocjevnim PATom 23mm, pokazalo je da se pri maloj cijeni izrade i eksplatacije takvih sistema, dobija oružje visoke efektivnosti, sposobno za ispunjavanje borbenih zadataka u ravnici, brdsko – planinskom prostoru i urbanim sredinama. Osim praktičnog učinka prilikom dejstva dvocjevnih brzometnih topova, praksa je pokazala da isti uzrokuju snažan psihološki pritisak na protivnika. U mnogim slučajevima, dejstvujući topovi bi u kratkom roku prinudili pobunjenike na obustavu paljbe što je omogućavalo koloni da napusti rejon zasjede.
Statistika je pokazala da su armijski gan traki imali relativno male gubitke. Glavni “uzroci” malih gubitaka ogledali su se u visokoj obučenosti posada, dobrom sadejstvu sa ostalim borbenim sredstvima angažovanim na obezbjeđivanju kolona, ali i činjenici po kojoj su članovi naoružanih bandi paljbu bacača i dejstvo fugasa usmjeravali na sredstva oklopne tehnike i komandno – štabna vozila jer su za njih dobijali značajno veće sume novca.
Montaža PATova 23mm (po pravilu sa uklonjenim točkaškim – hodnim dijelom) vršena je uglavnom u armijskim remontnim jedinicama po potrebi i karakteru angažovanih jedinica. Najčešća instalacija ZU 23 vršena je na dizelske teretnjake Ural 4320. To je uslovljeno po iskustvima iz prve i druge čečenske kampanje gdje su se Uralovi teretnjaci pokazali boljim od drugih vozila iz svoje klase: udobni i sigurni u radu, velike prohodnosti, najbezbedniji prilikom nailaska prednjim točkovima na nagazne mine i fugase.
Ne manje značajno je i to što se radi o masivnim vozilima sa prostranom platformom dovoljnom za montažu PVO topova uz opiranje na dva pogonska mosta automobila. Sve je to dozvoljavalo otvaranje efikasne vatre iz topova pod bilo kojim uglovima u odnosu na uzdužnu osu vozila.
Poslugu gan trakova obično su činila petorica boraca – komandir, vozač i dva – tri poslužioca.
Kompozicija samih gan trakova obično bi se ogledala u otvorenom zadnjem dijelu tovarnog prostora dok bi se pri kabini nalazio “furgon” pokriven sa jednom ili dvije cerade. Iznutra, tri strane furgona bile bi “opšivene” debelim daskama ili brvnima. Posle 2002 godine većina unutrašnjosti gan trakova bila je pokrivena čeličnim pločama. Takođe, prednja strana i zaleđina sjedišta nišandžije oruđa pokrivena je debelim čeličnim pločama. U nedostatku čeličnih ploča položaj nišandžije topa s prednje i zadnje strane obezbjeđivao se pancirnim prslucima. Pancirni prsluci obično su se nalazili okačeni i na bočnim staklima i vratima kabine vozača. Po pravilu, kompletna posluga topa prilikom izvršavanja borbenih zadataka i pratnje kolona nosila je pancirne prsluke i čelične šlemove.
U furgonu, duž bočnih zidova obično su nasložene kutije sa RAPom, naprtnjače i dušeci za odmor (prilikom dužih putovanja posada maltene “stanuje” u furgonu teretnjaka). U furgonu je i municija.
Dopuna: 23 Avg 2014 2:09
Tokom rata u Iraku, ranjivost američkih snadbjevačkih konvoja postala je očigledna već marta 2003, kada je pozadinska jedinica uhvaćena u zasjedi u Nasiriji, uz 11 poginulih i 5 zarobljenih.
No do navale napada na konvoje doći će od juna 2003, kada su redovni napadi iračkih pobunjenika doveli do reaktiviranja gan trakova. U početku, kamionske jedinice koristile su vreće sa pijeskom i letve ali takva kombinacija dovešće do istih problema kao kod vijetnamskih veterana. Ovo je uzrokovalo pravu potragu na otpadima za čeličnim pločama sve dok HARDOX i ARMOX nisu počele da pristižu u dovoljnim količinama par mjeseci kasnije.
Po definiciji, gan trakom se smatra svako točkaško vozilo sa naoružanjem i poslugom, bez obzira na oklop. U početku, vozači kamiona montirali su oklop i mitraljeze na svakom točkaškom vozilu u inventaru ali se ta praksa ustalila uglavnom na dvije platforme, M939 kamion od 5t i HMMWV. Paletizirani Utovarni Sistem takođe je korišten kod gan trakova jer pod punim opterećenjem ne bi držali korak sa ostalim kamionima. Minimalni zahtjev za pratnjom gan trakova iznosio je dva takva vozila i svaka jedinica eksperimentisala je sa različitim dizajnima i procedurama borbenih teretnjaka.
Aprila 2004 godine klerikalci Moktade al Sadra pozvali su na džihad protiv Koalicionih snaga uz blokiranje 8 mostova i prolaza oko Convoy Support Center Scania, ugrožavajući linije snadbjevanja iz pravca juga uz veliki broj zasjeda. U zasjedama sa obično nalazilo do sedam strijelaca sa zonom dejstva ne većom od 100 metara. Tih dana, Mahdi Milicija hvatala je u zasjede svaki konvoj koji se kretao ka ili iz bagdadskog Internacionalnog aerodorma sa zonama dejstva dugačkim nekoliko stotina metara. U najgoroj od zasjeda stradalo je 8 KBR vozača uz 3 armijska vozača iz 724. transportne čete uz jednog nestalog u akciji čije je tijelo kasnije pronađeno.Nakon tih dešavanja, komandant 13. pozadinskog korpusa standardizovao je broj gan trakova po konvoju pri čemu broj vozila u konvoju ne bi trebalo da prelazi cifru od 30 mašina.
Aprila 2004 komandanti US Army Reserve 375th Transportation Group i 812th Transportation Battalion formirali su specijalnu provizornu jedinicu – 518. transportnu četu nazvanu "Gun Truck" Company. Bazirana u Camp Navistar (lociranoj sa kuvajtske strane granice u blizini Iraka), ova četa primila je 35 Hamvija i 5 M939 kamiona od 5 tona, pri čemu je izvršena modifikacija sa ugradnjom improvizovanog oklopa i 12,7mm mitraljeza. Sa angažovanjem mngih borbenih jedinica iz Rezervi i Nacionalne Garde “konvertovanih” za ulogu Convoy Security Escort - a tokom boravka u Iraku, potreba za specijalizovanom Gun Truck jedinicom pokazala se neizvodljivom te je jedinica raspuštena aprila 2005.
Korišćenje improvizovanih oklopnih vozila, zaštićenih tkz. "Hillbilly armor", brzo je postalo političko pitanje, sa kritikama upućenim Bušovoj administraciji zbog slanja u borbu jedinica američke armije bez adekvatne opreme. Ideju o proizvodnji standardizovanog Gan Traka podsticao je Duncan Hunter, glavešina House Armed Services Committee, uprkos oklijevanju pojedinih visokih armijskih oficira.
Razvijena od strane Lawrence Livermore National Laboratory i uz pomoć vijetnamskih veterana, oklopna kutija ("hunter box") bila je predviđena za upotrebu na kamionima od 5 tona. Oklopnu zaštitu sačinjvale su high – grade oklopne ploče, fiberglas i balističko staklo, dok su za naoružavanje korištena dva do četiri teška mitraljeza.
Prvi prototip kompletiran je marta 2004, i poslat u Irak jula 2004, posle čega je počela proizvodnja sporim tempom, sa 35 jedinica tehnike na upotrebi do jula 2005. Do septembra 2007, ukupno 100 kitova proizvedeno je za Irak, i 18 za Avganistan. Po svemu sudeći "hunter boxes" pokazala se popularnom kod američkih trupa, ali je i kritikovana od strane viših američkih oficira zbog nedostatka zaštite odozgo i velike težine, no tek je mali broj slučajeva dokazao njihove sumnje u ovu opremu.
Potpuno oklopljeni M1114 i fabrički proizvedeni dodatni oklopni kitovi za Humvee gun truck počeli su da pristižu u većim količinama krajem 2004, a kabinski oklopni kitovi za flotu petotonskih kamiona, M915 traktora i Heavy Equipment Transport Systems počeli su da stižu sledeće godine. Priritet je dat za M1114s angažovanih u jedinicama pratnje sa bazom u Iraku dok su u Kuvajtu bazirane transportne čete sa snadbjevačkim rutama preko čitavog iraka dobile dodatne oklopne kitove dok još više M1114s nije stiglo. Vojnici su cijenili neophodnu oklopnu zaštitu ali je dodatna težina oklopnih kitova značajno usporavala Hamvije i mogućnost ubrzanja vozila. Oslanjanje i pogonski mostovi brzo su izbacivani iz stroja. Sporost kod modifikovanih i težinom opterećenih vozila nije mogla da se mjeri manevarskim sposobnostima pobunjeničkih vozila. Tokom jedne od zasjeda marta 2005, sva vozila na putu imala su neku vrstu oklopne zaštite, bilo improvizovane bilo fabričke. Posle velikih gubitaka na strani pobunjenika raspoređenih u zasjedama, bez ubijenih Amerikanaca, improvizovane eksplozivne naprave (IED) postaće pobunjeničko weapon of choice.
Od 2006, M1117 Armored Security Vehicles počeće da pristiže u većim količinama i kao V-100 iz vremena Vijetnamskog rata, viši oficiri su ga vidjeli kao zamjenu za HMMWV i petotonski Gan Trak. Nažalost, radilo se o novijoj verziji V-100 sa svim starim i ponekim novim problemima. Pojava explosively formed projectile zahtjevala je dodatni fragmentarni oklop na M1114, već “izlizanih” pogonskih mostova i oslanjanja. Unaprijeđeni M1151 Up-armored HMMWV postao je escort platform of choice zajedno sa petotnskim Gan Trakovima sve dok MRAP vozila nisu počela da ih zamjenjuju u 2008.
Heavy Equipment Transporter pokazao se kao najžilavije vozilo na putu zbog svoje visine, tako da su u Kuvajtu bazirane jedinice počela da ga šalju u prethodnice i na čelo konvoja u potrazi za IED.
Armijski Transportni Muzej sačuvao je nekoliko primjeraka iračkih i avganistanskih Gan Trakova.Izloženi su petotnski kamioni sa Hill Billy oklopom, Hamviji, Heavy Equipment Transporter sa oklopljenom kabinom, M939 5t sa Frankenštajn kabinom, M1114 “ranjenog “ IEDom.
1. konjički muzej čuva poslednji MRAP iz poslednjeg konvoja koji je napustio Irak.
en.wikipedia.org
www.steelsoldiers.com
www.network54.com
http://www.little-norway.org/forum/index.php?topic=418.0
|
